تولید خاک پوششی

خاک پوششی:

به طور کلی خاک پوششی قارچ در کشور ما به دو دسته خاک خارجی و خاک داخلی تقسیم میشود. خاک خارجی که بسته هایی از خاک پوششی قارچ آماده هستند و برای کشت قارچ فقط نیاز به آب دارند. ولی خاک داخلی از مخلوط خاک های محلی کشوور تهیه شده است . مانند خاک پوششی شیراز ، ساری ، و… که بعد از آن با سنگ گچ و آب مخلوط میشود و در نهایت طی مراحل تولید به خاک پوششی پاستوریزه عاری از هر گونه آلودگی وارد بازار میشود. خاک پوششی قارچ دکمه ای جز موارد مهم برای تولید قارچ است که باید یک سری خوصیات را دارا باشد این خصوصیلات و ویژگی ها را به صورت مختصر بیان خواهیم کرد.

 ویژگی خاک پوششی:

ظرفیت نگهداری آب فاکتوری مهم در ارزیابی خاک پوششی است که این فاکتور تا حد زیادی در رشد و نمو مطلوب و مناسب قارچ تاثیر دارد.خاک پوششی علاوه بر این یاید از نظر موا د غذایی فقیر باشد. در هلند مخلوطی از پیت و اهک مرده را به عنوان بهترین منبع جهت تولید خاک پوششی مطرح می نمایند.
پیت:
پیت یک ماده آلی است که از پیت ماس تولید شده تحت شرایط غیر هوازی ( در این مورد زیر آب) تشکیل شده است . پیت مورد استفاده برای خاک پوششی عمدتا” در آلمان تولید می شود بدین صورت که در بعضی قسمت ها در آلمان عرض جغرافیایی بالا تولید پیت از حدود 6000 سال پیش از میلاد مسیخ آغاز شده است .در این مدت لایه ای از پیت لبا قطر 2.5 متر ایجتد شده است . در قسمت هایی که پیت به عنوان خاک پوششی مورد استفاده قرار می گیرد . لایه فوقاتی پیت که دارای بافت درشت و خشن می باشد به تدریج به پیت سیاه در می آید.
لایه فوقانی پیت که در واقع جوانترین پیت ها را شامل می شود عمدتا” با اسفاگنوم اسیدی باتلاقی شکل می گیرد پیت سیاه دارای عمر بیشتری بوده و شامل مخلوطی از اسفاگنوم اسیدی باتلاقی و ساقه پنبه می باشد.
بین پیت ایجاد شده در زمین های پست و زمین های مرتفع تفاوت هایی وجود دارد و خاک پوششی عمدتا” فقط از پیت زمین های مرتفع ساخته می شود زیرا :
• کیفیت ثابتی دارد( بدلیل کم بودن تغییرات در گیاهان و گونه های گیاهی موجود یکنواخت و یکسان تر می باشد)
• استریل است و اسیدیته آن 3.5 می باشد و نسبت به پیت ایجاد شده در زمین های پست اسید تر می باشد.
• پیت های رمین های پست عمدتا” به عنوان خاک زراعی مورد استفاده قرار می گیرد.
پیت باید دارای ساختمان و ساختار طبیعی باشد و محل پیت تورب نباید مورد کشت و زراعت قرارگرفته باشد پیت الوده می تواند سبب ایجاد مشکلات زیادی شود زیرا در آن انواع افات و بیماری ها ( مانند نماتود) با بذور علف های هرز است . بهترین نوع پیت برای یافتن تورب سیاه در طول جغرافیایی 50تا 55 درجه یافت می شود.مطالعات زیادی برروی مواد تشکیل دهنده پیت صورت گرفته است و در دهه های گذشته مطالعات زیادی با موادی مانند:شن ، لوم ، خاک نارگیل، کمپوست گیاهی (موادپوسیده) بقایا و زباله های شهری ، خمیر کاغذ، پوسته ها و خرده های چوب ورمیکولیت و دیگر مواد انجام شده است .
پیت به طور گلی و یا تا حدی توسط این مواد جایگزین می شودو در نتایج نشان داده شده است که هرچند میزان محصول کاهش می یابد اما کاهش مقدار محصول در مقایسه با قیمت پیت بسیار بیشتر می باشد.
در نتیجه می توان گفت که هنوز پین بهتر ین ماده می باشد زیرا با توجه به قیمت خود میزان بازده را بسیار افزایش خواهد داد .معایب دیگر مواد جایگزین بجای پیت این است که میزان انتخابی بودن را کاهش می یابد و بعضی از باکتری ها که به طور طبیعی در پیت وجود دارند در این مواد وجود نداشته و باید ان ها را به این مواد اضافه کرد.
برداشت پیت بصورت عمودی است بدین صورت که بخشی از پیت را برش داده و ان را از قسمت پائین تا بالا بر می دارند.
مخلوط پیت مورد اتفاده برای خاک پوششی دارای نسبت زیادی از پیت سیاه (80%) می باشد و 20% بقیه نیز پیت قهوه ای یا درشت می باشد . هر نوع پیت و یژگی های خاص خود را دارد. میزان هوازدگی در توده پیت تا حد زیادی نشان دهنده ظرفیت جذب آب در توده پیت می باشد.پیتی که تحت هوازدگی بیشتری قرار گرفته باشد ظرفیت جذب آب کمتری دارد.پیت در شت می تواند در می تواند در مدت زما ن کوتاهی مقدار زیادی آب جذب نماید. و ظرفیت جذب آب در آن بیشتر از 800 گرم آب در 100 گرم ماده خشک می باشد. در حالیکه ظرفیت جذب آب در پیت سیاه 800-400 گرم ماده خشک می باشد.
ظرفیت نگهداری آب در پیت عمدتا” بوسیله خاصیت مویینگی موجود درآن مشخص می شود . خاک پوششی دارای خلل و فرج زیادی است که این امر سبب تسهیل جذب آب می گردد . بین ذرات موجود در خاک پوششی خلل و فرج بزرگ ( macro pore) و خلل و فرج کوچک ( Micro pore) وجود دارد . در خلل و فرج کوچک ورود و خروج و ورود آب تا حد زیادی وابسته به خاصیت مویینگی است .پیت سیاه بیشتر تحت فرآیند تجزیه قرارداشته و به همین دلیل میزان خلل و فرج کوچک آن بیشتر از خلل و فرج بزرگ می باشد و به همین دلیل پیت سیاه داری خاصیت مویینگی قوی و ظرفیت بالای نگهداری آب را دارد. پیت درشت دارای خلل و فرج بیشتری است که این امر سبب قوی بودن ظرفیت جذ ب آب می شود اما میزان آب جذب شده به خوبی نگهداری نمی شود.
در صورت وجود مقدار زیادی پیت سیاه در خاک پوششی ، خاک حاصل سنگین تر و متراکم تر شده و در نتیجه سریعتر حالت چسبنده پیدا می کند. خاک پوششی دارای مقادیر زیادی پیت درشت سبک و اسفنجی است و معمولا” نسبت به آب پاشی بسیار حساس می باشد.
آهک مرده
برای رشد خوب و مناسب میسیلیوم باید PH تا حد بسیار کمی بیشتر از 7 باشد و با ایجاد مخلوطی از پیت خالص نمی توان به چنین PH مشخصی رسید . لذا برای ایجاد PH مذکور باید موادی به آن افزود تا PH بالا برود . در هنگام تولید خاک پوششی معمولا ” آهک مرده (CO3 Ca ) را به پیت اضافه می کنند.
آهک مرده بقایای حاصل از کربنات کلسیم است که با بعضی مواد آلی مخلوط می گردد در کشاورزی آهک مرده را به عنوان کودهای کلسیم مورد استفاده قرار می دهند . آهک مرده دارای کیفیت و خاصیت چسبندگی بوده و خشن و زبر شدن سطح خاک پوششی کمک می کند.
مثالی در مورد محاسبات
مثال ذیل در واقع محاسبه برای وزن میانگین خاک پوششی حاصله ( با توجه به یک متر مکعب پیت ) می باشد.
یک متر مکعب پیت + 0.25 متر مکعب آهک مرده +200 لیتر آب
نکته : میزان وزن حدود 15% در مدت آماده سازی و تهیه کاهش می یابد.
وزن مخصوص (کیلوگرم بر متر مکعب ):
پیت :600
آهک مرده :1500
آب : 1000
میزان رطوبت موجود (به درصد) :
پیت :75
آهک مرده :40